In het kader van het solidaire betalingsmodel op de Blije Bodem deel ik hierbij graag de financiële resultaten over het oogstseizoen 2023. De algehele transparantie zorgt hopelijk voor een open gesprek over ons voedselsysteem, en dan vooral de duurzaamheid hiervan.

Stichting en tuinder

Misschien goed om mee te beginnen, zoals ook op deze pagina uitgelegd bestaat De Blije Bodem uit twee rechtsvormen;

Stichting De Blije Bodem

De stichting pacht de grond van de gemeente Groningen en houdt zich bezig met de opbouw en inrichting van de tuin. Zij draagt zorg voor alle investeringen voor de tuin en zorgt ervoor dat alle benodigdheden voor een tuinderij aanwezig zijn. Denk hierbij aan de kassen, paden, bomen, vijvers, irrigatie en het initiële organische materiaal van de teeltbedden, maar ook de kruiwagens en andere gereedschappen zijn allemaal eigendom van de stichting.

Eenmanszaak De Blije Bodem

Dit is de tuinder (ik, Bas). De tuinder heeft een samenwerkingsovereenkomst met de stichting waarmee er groente, kruiden en bloemen verbouwd mogen worden. Daarnaast kunnen ook alle gereedschappen worden gebruikt. Oogstdeelnemers sluiten rechtstreeks bij de tuinder een abonnement af. De tuinder draagt zorg voor de investeringen om te kunnen telen, zoals zaden en eventueel aanvullende voeding voor de bodem (zoals lavameel of compost).

Op deze pagina zal ik uitsluitend de gegevens van de eenmanszaak De Blije Bodem belichten. De financiële gegevens van de stichting zijn ook volledig openbaar en hier in te zien, maar voor de solidaire betaling niet relevant, aangezien de stichting geen financiële relatie heeft met de oogstdeelnemers.

Aanmeldingen voor teeltseizoen 2023

2023 was het eerste teeltseizoen van De Blije Bodem. De tuin is nog in opbouw, zoals het nu lijkt zijn we nog wel een paar jaartjes bezig voor alle ruimte op het terrein benut is. De insteek was om het eerste jaar 50 oogstdeelnemers te kunnen bedienen. Op het moment van uitnodigen van oogstdeelnemers (1 maart 2023) waren er echter (veel) minder groentebedden klaar dan ik had gehoopt. Hierdoor heb ik de keuze gemaakt om het eerste teeltseizoen maximaal 25 oogstdeelnemers toe te laten. De geïnteresseerden, die ingeschreven stonden op de nieuwsbrief, hebben een uitnodiging gehad om zich aan te melden, met een uitgebreide uitleg over de werking van het solidair betalingsmodel.

Elke oogstdeelnemer heeft zelf volledig vrij kunnen kiezen in zijn/haar wekelijkse bijdrage voor het groenteabonnement voor 2023 op De Blije Bodem. De gekozen bijdrage heeft uiteraard een effect op de totale omzet van de eenmanszaak (= het inkomen voor de tuinder). Omdat ik graag duurzaam wil ondernemen, heb ik verschillende bijdrages gekoppeld aan een uurtarief voor de tuinder. De berekening is onderdeel van het aanmeldproces. Hierbij is het goed om te melden dat deze berekening is gebaseerd op 50 deelnemers. De uitnodiging aan de geïnteresseerde oogstdeelnemers was om te kijken naar hun wekelijkse besteding van biologische groente en eigen financiële ruimte, maar ook mijn uurtarief.

Oogstdeelnemers

Na 23 oogstdeelnemers (waarvan 2 kinderen) heb ik de aanmeldingspagina dichtgezet. De overige aanmeldingen zijn op een wachtlijst terecht gekomen. Op dit moment staan er 40 mensen op deze wachtlijst, bijna wekelijks komen er nieuwe aanmeldingen binnen. Aan het einde van het seizoen hebben twee oogstdeelnemers hun abonnement opgezegd (iets wat niet past binnen het CSA principe, maar tijdens dit opstart-jaar voel ik me heel dankbaar voor al hun ondersteuning).

Bij het aanmeldformulier heb ik aangegeven graag uit te willen komen op een uurtarief van € 24,- (= gemiddelde weekbijdrage van € 21,- met 50 deelnemers) om in deze fase in mijn levensonderhoud te kunnen voorzien. Hierbij heb ik ook aangegeven dat een (in mijn ogen) gezond ZZP uurtarief begint bij € 36,- (€ 30,- per week bij 50 deelnemers).

Hieronder een overzicht van de door deelnemers gekozen wekelijkse bijdrages met daarbij het uurtarief van de tuinder zoals gepresenteerd bij aanmelden. Voor kinderen onder 12 werd 50% van de gekozen weekbijdrage gerekend.

Volw.	Kind	bijdrage (week)	ZZP tarief tuinder	Jaarlijkse bijdrage
2		€ 10,-	€ 10,-	€ 350,-
1		€ 15,-	€ 16,-	€ 525,-
1		€ 16,-	€ 18,-	€ 560,-
3		€ 18,-	€ 20,-	€ 630,-
12	2	€ 21,-	€ 24,-	€ 735,-
2		€ 25,-	€ 30,-	€ 875,-

Voor bovenstaande bedragen konden de oogstdeelnemers het gehele jaar op elk moment en onbeperkt, naar eigen behoefte, verse groente komen oogsten. Elke oogstdeelnemer was volledig vrij om een wekelijkse bijdrage te kiezen. Hierbij werd gevraagd om te kijken naar zijn/haar wekelijkse besteding van biologische groente en eigen financiële ruimte, maar ook het effect op mijn uurtarief mee te nemen, om zo gezamenlijk De Blije Bodem een gezonde, duurzame plek te maken.

Gemiddeld lag de gekozen bijdrage op € 19,45 (jaarlijks € 998,67), waarmee het geschatte ZZP uurtarief voor mij uitkwam op € 22,09 (uitgaande van 50 deelnemers en vooraf ingeschatte kosten). Het daadwerkelijke uurtarief vind je bij het financieel overzicht hieronder.

Financieel overzicht

Hieronder de resultatenrekening uit mijn boekhouding over het jaar 2023, met 23 oogstdeelnemers.

Omzet
– Zelfoogstabonnementen	€ 13.967,74
– Zelfpluk bloemen	€ 125,00
– Rondleidingen	€ 282,64
– Optredens (spreker)	€ 150,00
Totaal omzet	€ 14.525,38
Kosten
– Pacht	€ 0
– Administratiekosten	€ 678,39
– Bankkosten	€ 84,00
– Gereedschappen	€ 834,82
– Kleine aanschaffingen	€ 433,18
– Lidmaatschappen	€ 100,00
– Teeltbenodigdheden	€ 231,87
– Compost & voeding	€ 743,40
– Telefoon en internet	€ 460,49
– Vakliteratuur	€ 114,95
– Werkkleding	€ 228,92
– Zaad- en pootgoed	€ 1.528,02
– Verkoopkosten algemeen	€ 29,05
– Oninbare omzet	€ 363,00
– Vervoerskosten	€ 9,45
Totale kosten	€ 5.839,54
Overig
– Rente	€ 29,15
Nettoresultaat	€ 8.714,99

Opmerkingen; de kosten voor 2023 zijn hoger uitgevallen dan verwacht (€ 1.800 ingeschat). Dit is vooral toe te wijzen aan de opstartfase. Zo heb ik investeringen gedaan in eigen (tuin)gereedschap (dus niet van de stichting). Ook heb ik vanwege de uitdagende start (met de nog niet gerijpte compost in het begin) ervoor gekozen om te investeren in hoogwaardige compost en aanvullende voeding. De verwachting is dat de volgende jaren de kosten minder zullen worden. Dit jaar heeft de stichting besloten geen pacht te vragen, vanwege de nog beperkte teeltruimte op de tuin.

Mijn bruto-inkomen (gegenereerd op de tuin) voor 2023 komt neer op € 8.714,99.
Over dit bedrag wordt nog inkomstenbelasting geheven en de verplichte bijdrage voor de Zorgverzekeringswet (ZVW). Daarnaast zou het verstandig zijn om een bedrag te reserveren voor mijn pensioen en arbeidsongeschiktheid aangezien ik als ZZP-er werk. Gezien de geringe hoogte van het bedrag (bijna de helft van een bijstandsuitkering, zo blijkt), zitten zulke reserveringen er dit jaar niet in. Een positieve noot, over zo’n laag resultaat zal niet veel belasting betaald hoeven worden.

Daadwerkelijk gerealiseerd uurtarief

Nu alle cijfers binnen zijn voor 2023, kunnen we een nieuwe berekening maken van het daadwerkelijke uurtarief voor de arbeid op de tuin. Hierbij delen we simpelweg het bedrijfsresultaat (= omzet – kosten) door het aantal gewerkte uren.

€ 8.714,99 (resultaat) / 1.225 (gewerkte uren) = € 7,11 bruto ZZP uurtarief.

Conclusie

Voor het starten van de Blije Bodem heb ik een uitgebreid ondernemingsplan opgesteld, met hierin ook financiële prognoses (investerings- en exploitatiebegroting), en wonder boven wonder, mijn inschatting komt nauw overeen met de realiteit. Althans, in het plan ben ik uitgegaan van 50 oogstdeelnemers het eerste jaar. Wanneer ik alles uitreken met 23 oogstdeelnemers komt dat in verhouding overeen (en concreet uit op iets minder dan de helft).

Voorop gesteld; ik voel me bijzonder dankbaar en blij dat ik professioneel groente mag telen en voel me gezegend dat ik De Blije Bodem de wereld in mag helpen. Het geeft me bijzonder veel energie en ik voel me erg gelukkig om met zoveel prachtige mensen (oogstdeelnemers, vrijwilligers, maar ook bezoekers) in contact gekomen te zijn. Ook het proces van het opzetten van een duurzame tuinderij en het helpen te professionaliseren van de kleinschalige ecologische landbouw is een erg mooie uitdaging.

Zoals velen van jullie mogelijk weten ben ik erg actief in gesprek met nieuwe en bestaande tuinders over duurzaam ondernemerschap en de noodzaak (en mogelijkheid!) van een gezond inkomen. Het komt dan wellicht wat gek over dat ik zelf een bruto jaarinkomen van € 8.714,99, of het bruto ZZP uurtarief van € 7,11 heb behaald. Dat is op zijn zachts gezegd buitengewoon mager en al zeker niet duurzaam.

Laten we daarom niet vergeten dat dit het eerste teeltjaar is van De Blije Bodem. Zoals ook hierboven genoemd is deze ‘investeringsfase’ opgenomen in het ondernemingsplan en daarmee een bewuste keuze. De Blije Bodem is nog volop in opbouw en dat heeft tot effect dat ik (nog) niet de hoeveelheid oogstdeelnemers kan bedienen die ik uiteindelijk graag zou willen (nu 23 tegenover 150 tot 200 over een aantal jaar). Organische groei past het beste bij mij (wie had dat verwacht bij een tuinder) en aan groeipotentie zeker geen gebrek bij mij of de tuin.

Sterker nog, het bedrijfsresultaat in combinatie met zo’n beperkt aantal oogstdeelnemers én het eerste teeltjaar vind ik zelf werkelijk prachtig. Het is bijzonder fijn om te voelen dat deze mensen allemaal een weloverwogen, bewuste bijdrage hebben gekozen om van De Blije Bodem een duurzaam initiatief te maken. Dit geeft mij bijzonder veel vertrouwen dat we met zijn allen als CSA op de goede weg zijn. We blijven vrolijk verder bouwen aan de tuin, zodat er elk jaar nieuwe oogstdeelnemers kunnen aansluiten. Daarmee stijgt het financiële resultaat en het uurtarief, terwijl de wekelijkse bijdrages voor de oogstdeelnemers steeds lager kunnen worden. Ik ga vol vertrouwen verder!

Met warme groet,

Boer Bas